Kryształowa Noc

Dokładnie 70 lat temu miał miejsce zorganizowany przez Goebbelsa i przeprowadzony przez NSDAP wraz z SA pogrom ludności żydowskiej. Od ogromnej ilości wybitych tej nocy szyb został nazwany Kryształową Nocą. Tej nocy w całej Rzeszy (Austrii i Niemczech) prawie wszystkie synagogi stanęły w płomieniach, żydowskie sklepy zostały splądrowane i zniszczone, a Żydzi byli napadani, bici, upokarzani, aresztowani we własnych mieszkaniach.

Żydzi pojawili się w Wiedniu w XII wieku. W XIII osiedlili się wokół Placu Żydowskiego (Judenplatz). Do 1421 roku stanowił on centrum gminy żydowskiej w Wiedniu. Sięgała ona od północy do kościoła Maria ma Gestade, od zachodu aż po Graben, od wschodu - po Tuchlauben, a od południa - po plac Am Hof. Gmina liczyła 70 domów, a ich tylne ściany tworzyły mur ograniczający getto. Prowadziły do niego 4 bramy. Przy placu znajdowały się szpital, szkoła, dom rabina oraz łaźnia.

Judenplatz - Plac Żydowski

Synagoga zajmowała jedną trzecią placu i znajdowała się pomiędzy obecną Jordangasse i Kurrentgasse. Została ona zniszczona podczas porgromu Żydów w latach 1420-1421. Odbył się on na rozkaz arcyksięcia Alberta II Habsburga (ojca "matki królów", Elżbiety Rakuszanki). Żydzi, którzy nie zostali aresztowani, wygnani lub spaleni, popełniali samóbojstwo w synagodze, aby uniknąć przymusowego chrztu.

25.10.2000 został odsłonięty na Placu Żydowskim Pomnik Ofiar Holocaustu (Mahnmal für die 65.000 ermordeten österreichischen Juden und Jüdinnen der Shoah). Zaprojektowała go brytyjska artystka Rachel Whiteread. Wyryte są na nim nazwy obozów, w których podczas II wojny światowej byli mordowani Żydzi



Pomnik Ofiar Holocaustu

Pomnik Ofiar Holocaustu

Pomnik Ofiar Holocaustu

Ponadto przy Placu Żydowskim znajduje się jedna z najstarszych budowli Wiednia - kamienica "Pod wielkim Jordanem". Pod reliefem przedstawiającym chrzest Jezusa w Jordanie widzimy tablicę upamiętniającą wydarzenia z 1421 roku.

relief i tablica na kamienicy "Pod wielkim Jordanem"

Obecnie życie gminy żydowskiej w Wiedniu, która liczy ok. 7000 osób, toczy się głównie po drugiej stronie Kanału Dunajskiego, w II dzielnicy - Leopoldstadt. W Wiedniu działają żydowskie przedszkole, szkoła, dom starców oraz klub sportowy Hakoah Wiedeń. Istnieje oczywiście kilka synagog.

Miejska Synagoga w I dzielnicy Wiednia